Lange-termijn trends in lichaamsconditie van steltlopers van de Nederlandse Waddenzee

Abstract: Stichting Calidris is een vrijwilligersorganisatie die voort komt uit het onderzoek naar wadvogels van de Vrije Universiteit Amsterdam. Sinds 1967 wordt op Schiermonnikoog onderzoek gedaan naar stellopers in de Waddenzee, eerst door de Vrije Universiteit en vanaf 1997 is het monitoringonderzoek voortgezet onder de vlag van Calidris. Dit wadvogel monitoringsonderzoek is het langst lopende monitoringonderzoek in de internationale Waddenzee.

Jaarlijks worden wadvogels gevangen, geringd en gemeten. Deze gegevens zijn niet alleen van belang om de veranderingen in tijd en plaats van de verschillende soorten wadvogelpopulaties te monitoren maar geven ook inzicht hoe de Waddenzee er voor staat. In de Waddenzee vinden tal van menselijke activiteiten plaats (o.a. visserij, gasboring, toerisme etc.) en is onderhevig aan een veranderd klimaat, wat mogelijk kunnen leiden tot negatieve veranderingen voor de natuur in de Waddenzee. Vooral vogels en organismen die (gedeeltelijk) in de bodem leven zoals wormen, schelpen, garnalen etc. zijn gevoelig voor verstoringen en klimaatsverandering. Deze bodemdieren zijn tevens de belangrijkste voedselbron voor steltlopers en daarom zullen veranderingen ook hun effect hebben op deze vogels. Deze veranderingen zullen niet altijd direct terug te zien zijn in aantalsomvang maar kunnen de lichaamsconditie van deze vogels (o.a. gewicht en rui conditie) beïnvloeden. Gegevens op lange tijdschaal van de lichaamsconditie van de steltlopers, zoals verzameld door ringgroep Calidris, kunnen daarom inzichten geven van de kwaliteit van hun leefomgeving in de Waddenzee op een unieke lange termijn. Deze gegevens zijn tevens historische referentiekaders, zogenaamde baselines, kunnen indirect inzicht geven in hoe de Waddenzee er voor stond vóór de grootschalig menselijke activiteiten plaatsvonden en klimaatsverandering nog in mindere mate aanwezig was.

In dit project gaan we een lange termijn dataset van steltlopers digitaliseren die sinds 1967 zijn verzameld. De verzamelde gegevens bevatten naast standaard biometrie ook detail gegevens van de ruiconditie die met het gewicht van de vogels indicatief zijn voor o.a. voedselomstandigheden in de Waddenzee. Vooralsnog zijn niet al deze details gedigitaliseerd en daarom niet beschikbaar voor de buitenwereld. De gegevens zullen worden geëxporteerd naar NLBIF en er zal een data-publicatie worden geschreven. In de eerste fase van het project, wat deze call van NLBIF omvat, zullen alle data worden gedigitaliseerd van 1990-2021. In de tweede fase van het project worden alle gegevens van 1967-1990 gedigitaliseerd.